Hooggevoelig, het woord zegt het eigenlijk al: je zit hoog in je gevoel. Oftewel, je voelt heel veel. Hooggevoeligheid is een aangeboren eigenschap die vaak overgedragen wordt door (één van) de ouders. Geen stoornis, geen ziekte, niets dat gefikst hoeft te worden.

Lastig kan het echter wel zijn. Doordat je zoveel voelt én bovendien meer verwerkingstijd nodig hebt, kun je je ook anders voelen dan anderen. En heb je vaak het idee dat anderen je echt niet begrijpen. En andersom. Het helpt enorm als je je bewust bent van je hooggevoeligheid. Als je begrijpt dat je anders bedraad bent, dat je brein anders werkt en dat je daardoor ook vaak anders denkt en handelt.



Ook voor kinderen en jongeren is het vaak fijn om te weten wat hooggevoeligheid inhoudt en wat het voor hen persoonlijk betekent. Nu in de periode van startende brugklassers ervaar ik weer wat het belang hiervan is. En dat het net zo belangrijk is, dat ook docenten weten wat hooggevoeligheid is en hoe dit er in het klaslokaal uit ziet. 

Wat betekent hooggevoeligheid voor een brugklasser?

Stel je voor:

Je bent groep 8-er af en verandert in een brugklasser. Tegelijkertijd met het veranderen van je vertrouwde omgeving rol je ook je puberteit in. Een veranderend lijf, gierende hormonen en moodswings van hier tot Tokio. Het sociale aspect wordt nog belangrijker. Hoe zie ik er uit? Wat vinden anderen van mij? Wat kan ik nog wel zeggen en wat kan echt niet meer? Wanneer hoor ik er bij?

Tot dusver niks nieuws. Dit ervaren andere kinderen die niet hooggevoelig zijn ook. Het grootste verschil is dat HSP’ers dus zoveel voelen. Bij de vraag ‘hoe zie ik er uit’ komen nog 50 extra vragen op ploppen en al die vragen en (soms ontbrekende) antwoorden zorgen voor even veel gevoelens. Bovendien voelen ze vaak ook van alles van anderen en dat maakt de verwarring compleet.

Daarnaast zorgen de veranderingen voor veel nieuwe prikkels die allemaal diepgaand verwerkt worden. Denk aan het wisselen van klaslokalen, steeds nieuwe docenten voor je neus met hun eigen regels, veel kinderen in de gang die vaak ouder en groter zijn, langer fietsen voordat je op school bent, veel meer huiswerk, andere verwachtingen, toetsweken en de zoektocht naar nieuwe vrienden en vriendinnen die je kunt vertrouwen en waarbij je jezelf mag zijn. En dat allemaal te midden van de hormonenstorm die puberteit heet.

Hoe kunnen docenten hooggevoelige leerlingen ondersteunen?

Als ouder kun je al veel doen om jouw hooggevoelige kind te ondersteunen. Wil je meer tips hierover? Lees dan het blog dat ik hier eerder over schreef. Maar wat je als ouder kunt doen, is vaak gericht op de situatie thuis. Is je kind eenmaal op school dan is er niet zoveel meer wat je kunt doen.

Maar wie dat wel kunnen, zijn de docenten op school. Heel belangrijk dus om de mentor van je kind in te lichten over zijn of haar gevoeligheid. Misschien weten docenten al iets meer over hooggevoeligheid, maar helaas niet altijd.

Je vraagt je misschien af waar de mentor en docenten dan bij kunnen helpen. Een docent die bekend is met hooggevoeligheid en hier rekening mee kan houden, kan een wereld van verschil maken voor je kind. Bespreek met de mentor hoe jouw kind in elkaar zit, deel als het ware zijn of haar gebruiksaanwijzing.

Docenten en de mentor kunnen heel goed ondersteunen bij het volgende:

Plaats in de klas:

Een hooggevoelig kind wil je niet midden in de groep zetten. Hier gebeurt te veel en is het bijna niet te doen om je af te sluiten. Midden in de groep voel je veel van anderen, hoor je veel en ben je letterlijk omringd door prikkels. Dit wil je niet.

Maar wat werkt wel?

Een plaats achterin het klaslokaal is vaak een fijne plek waarmee je een hoop prikkels weg haalt. Bovendien heeft het kind overzicht over wat er gebeurt waardoor het zich ook veiliger voelt. Is dat niet haalbaar? Ga dan op zoek naar een plaats aan de zijkant van het lokaal en check ook bij je kind hoe hij of zij zich daar voelt.

Voorspelbaarheid:

Onverwachte dingen zijn vaak enorm stressy voor een hooggevoelig kind. Het niet weten wat er precies gaat gebeuren, zorgt dan ook voor veel spanning. Een docent die zijn les altijd op dezelfde manier inricht, biedt op die manier ook weer veiligheid. Aan het begin van de les even kort stilstaan bij het programma voor het komende uur is ook een manier om rust te creëren bij een hooggevoelige leerling.
 
(Emotioneel) ondersteunen waar mogelijk:

De brugklas is hoe dan ook enorm spannend. Maar moeten er presentaties gehouden worden? Dan loopt de spanning bij hooggevoelige kinderen al helemaal snel op. Een docent kan de spanning verminderen door de leerling een keuze te bieden: wil je staand presenteren voor de groep of zittend voor de klas?

Ook vooraf een volgorde maken wie wanneer presenteert, is enorm helpend. Zo weet een hooggevoelige leerling waar hij of zij aan toe is waardoor de spanning niet nodeloos nog meer oploopt. Indien mogelijk is het fijn om óf altijd een vaste volgorde te hebben, bijvoorbeeld op alfabet. Of met hooggevoelige leerlingen af te spreken of ze het juist fijn vinden om als een van de eersten aan de beurt te zijn of juist als een van de laatsten. 
 
Natuurlijk kan dit niet altijd en in elke situatie. En dat hoeft ook niet. Het is ook belangrijk om te leren omgaan met onverwachte situaties. Toch helpt het enorm als de docent invoelend is, begripvol en bereid om mee te denken. Een docent met een ‘stel je niet aan’-houding raakt de verbinding met een hooggevoelige leerling al snel kwijt.

En dat is jammer voor beiden. Want een docent die betrouwbaar, voorspelbaar en emotioneel ondersteunend kan zijn, kan een echte band opbouwen met een hooggevoelig kind.
 
Lukt je dat, dan heb je hier als docent een hele fijne leerling aan!

Meer blogs lezen?

Dit is een blog van coachpraktijk Samen met Sammie. Ik ben Joyce en in mijn blogs deel ik mijn kennis en ervaring rondom hooggevoeligheid. Schrijven is één van mijn grootste passies en dus schrijf ik deze blogs met veel plezier. Wil je graag meer weten over het bovenstaande onderwerp? Kijk dan eens op de volgende blogs en pagina’s:

Wat is hooggevoeligheid nou eigenlijk?

Je hooggevoelige brugklasser ondersteunen als ouder